Chạy thận trở lại sau 271 ngày được ghép thận lợn
Tim Andrews, người đàn ông Mỹ, sống với quả thận lợn được chỉnh sửa gene trong 271 ngày, đã phải phẫu thuật cắt bỏ cơ quan này và quay lại chạy thận nhân tạo.
Andrews, sống tại bang New Hampshire, được ghép thận lợn vào tháng 1. Tuy nhiên, hôm 23/10, các bác sĩ phẫu thuật tại hệ thống y tế Mass General Brigham đã phải cắt bỏ quả thận này do chức năng thận suy giảm.
Ông người mắc bệnh tiểu đường từ những năm 1990, phát hiện bị suy thận giai đoạn cuối khoảng ba năm trước. Chạy thận nhân tạo đã cứu sống ông, nhưng ông phải gắn liền với máy móc 6 tiếng, ba ngày một tuần. Những ngày không chạy thận, ông chỉ ngủ, và khi tỉnh dậy lại phải bắt đầu chu trình cũ.
Andrews hiểu rằng việc thử nghiệm cấy ghép dị loài (ghép nội tạng từ động vật sang người) tiềm ẩn nhiều rủi ro. Tuy nhiên, ông tin nếu nó có thể giúp mình thoát khỏi việc phải chạy thận và mở ra hy vọng cho những người bệnh thận khác, thì điều đó hoàn toàn xứng đáng.
Ông Tim Andrews chạy thận trở lại sau gần 9 tháng sống với quả thận lợn. Ảnh: Massachusetts General Hospital
Trong phim tài liệu Dr. Sanjay Gupta Reports: Animal Pharm, Andrews chia sẻ với bác sĩ Sanjay Gupta, Trưởng ban y tế của CNN, rằng quả thận lợn đã giúp ông cảm thấy tràn đầy năng lượng và sức sống.
"Tôi thấy mình như sống lại, điều mà tôi đã không cảm nhận được từ rất lâu", Andrews nói, gọi ca ghép thận này là "một phép màu".
Nhờ quả thận lợn, Andrews cho biết đã dần lấy lại cuộc sống. Ông có thể nấu ăn, hút bụi và dắt chú chó cưng đi dạo đường dài. Tháng 6 vừa qua, ông thậm chí còn có cơ hội ném quả bóng khai trận tại sân Fenway Park và cổ vũ đội bóng yêu thích Boston Red Sox.
"Tôi rất vinh dự được gặp ông Tim Andrews hồi đầu năm nay, nguồn năng lượng cùng tinh thần lạc quan của ông ấy chưa bao giờ suy giảm", bác sĩ Sanjay Gupta nói hôm 27/10. "Ông ấy hết lòng tin tưởng rằng trải nghiệm cấy ghép sẽ giúp mở rộng hiểu biết của y học về cấy ghép dị loài và hỗ trợ những bệnh nhân cùng hoàn cảnh. Sự dũng cảm khi chấp nhận tham gia ca phẫu thuật mang tính lịch sử này chắc chắn sẽ ảnh hưởng tích cực cho hàng nghìn bệnh nhân suy thận trong tương lai. Ông ấy là một người tiên phong thực thụ".
Trong tuyên bố hôm 27/10, hệ thống y tế Mass General Brigham gọi Andrews là "một người tiên phong y học vị tha và là nguồn cảm hứng cho bệnh nhân suy thận trên toàn thế giới".
Trên trang Facebook cá nhân, Andrews viết rằng ca ghép thận lợn là "một hành trình đầy thử thách, với vô vàn điều chưa biết và bất ngờ". Ông cho biết một số loại thuốc thử nghiệm đã gây ra tác dụng phụ ngoài dự đoán, nhưng trong 9 tháng được sống với quả thận lợn, ông "tự hào về tất cả những gì chúng ta đã phát hiện, học hỏi và trải nghiệm".
Andrews cũng bày tỏ lòng biết ơn với con lợn đã giúp ông có quãng thời gian thoát khỏi việc chạy thận, gọi nó là "người hùng của tôi".
"Wilma - chú lợn được chỉnh sửa gene - là một phần quan trọng trong bước đột phá y học này, và cũng sẽ mãi là một phần trong tâm hồn tôi. Tôi yêu bạn, Wilma! Bạn đã hiến tặng một quả thận và trở thành người hùng!", Andrews viết.
Khi quay lại với việc chạy thận, ông vẫn nằm trong danh sách chờ ghép thận từ người hiến tặng. Theo Tổ chức Hiến tạng Quốc gia Mỹ, có hơn 170 triệu người đã đăng ký hiến tạng, nhưng gần 90.000 người vẫn đang chờ được ghép thận tại nước này.
Andrews, 67 tuổi, là bệnh nhân thứ tư tại Mỹ được ghép thận từ lợn đã được chỉnh sửa gene nhằm ngăn ngừa tình trạng thải ghép và các biến chứng khác.
Tháng 3/2024, Richard Slayman trở thành bệnh nhân đầu tiên tại Mỹ được ghép thận từ lợn. Ông qua đời hai tháng sau đó vì nguyên nhân không liên quan đến ca ghép. Trường hợp thứ hai, Lisa Pisano, được cấy ghép đồng thời một quả thận lợn và một thiết bị hỗ trợ tim nhân tạo vào tháng 4/2024. Tuy nhiên, do lưu lượng máu hạn chế, quả thận không hoạt động và phải được cắt bỏ sau một tháng. Pisano qua đời vào tháng 7/2024.
Tháng 11/2024, các bác sĩ tại Đại học New York (NYU) đã ghép cho Towana Looney, 53 tuổi, một quả thận lợn được chỉnh sửa gene. Quả thận này hoạt động trong 4 tháng 9 ngày trước khi phải cắt bỏ vào tháng 4, sau khi hệ miễn dịch của bà bắt đầu phản ứng thải ghép.
Tháng 6 vừa qua, các bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts đã thực hiện một ca ghép thận lợn thử nghiệm khác cho bệnh nhân Bill Stewart, 54 tuổi. Stewart là huấn luyện viên thể hình kiêm chuyên viên vật lý trị liệu, có nhóm máu hiếm khiến việc tìm người hiến thận tương thích trở nên khó khăn. Ca phẫu thuật diễn ra thành công, giúp ông được xuất viện và quay lại công việc. Đến tháng 9, Stewart cho biết sức khỏe vẫn chưa hoàn toàn hồi phục như mong muốn, nhưng ông vui vì đã vượt qua ca phẫu thuật và "tin phía trước là một tương lai tươi sáng".
Hệ thống y tế Mass General Brigham cho biết họ sẽ tiếp tục thực hiện thêm một ca ghép thận lợn cho người trong năm nay.
