Sẽ chỉ có trường y mới được đào tạo bác sĩ, trường luật mới được đào tạo cử nhân luật
Nghị quyết chủ trương không cho phép các trường đại học không chuyên đào tạo một số lĩnh vực. Sắp tới đây chỉ có trường y mới được đào tạo bác sĩ, trường luật mới được đào tạo cử nhân luật.
Phó thủ tướng thường trực nêu rõ nguyên nhân việc chủ trương đúng không đi vào cuộc sống - Ảnh: NGUYỄN HOÀNG
Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình đã nhấn mạnh như vậy tại thảo luận ở tổ về chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035; chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035.
Tập trung nguồn lực để thực hiện hiệu quả
Theo ông Bình, nguyên nhân của việc chủ trương đúng không đi vào cuộc sống, là do không thể chế hóa được, không bố trí được nguồn lực. Tổ chức thực hiện không quyết liệt và không tháo gỡ được những vấn đề nóng, điểm nghẽn.
Lần này, ngay sau khi Bộ Chính trị có 2 nghị quyết quan trọng về y tế và giáo dục, Chính phủ đã được yêu cầu đồng thời xây dựng chương trình mục tiêu quốc gia để báo cáo Quốc hội. Mục đích là để bố trí nguồn lực, tập trung vào những vấn đề lớn, chủ trương lớn và các chương trình dự án lớn.
Về y tế cũng có những chuyển hướng rất quan trọng. Trước đây chúng ta tập trung nhiều cho việc chữa bệnh chuyên sâu, chữa các bệnh nan y và bệnh khó. Lần này cùng với việc này sẽ chuyển trạng thái hướng đến phòng bệnh là chính, chăm sóc, nâng cao sức khỏe, thể trạng của nhân dân. Việc này gắn liền với y tế gia đình và y tế cơ sở.
Về chữa bệnh chất lượng cao, nghị quyết sẽ nhấn mạnh việc Việt Nam trở thành điểm thu hút thế giới đối với một số loại bệnh, phát triển du lịch chăm sóc sức khỏe, chăm sóc người già và chữa bệnh.
Trong giáo dục, những tồn tại được chỉ ra bao gồm nặng về hình thức, chất lượng không cao và đào tạo không gắn với nhu cầu thực tiễn. Điều này dẫn đến tỉ lệ rất lớn những người có trình độ cao đi làm việc trái nghề.
Đối với giáo dục, một trong những mục tiêu đặt ra là có các trường đại học lọt vào top đầu của thế giới. Nghị quyết cũng đặt ra vấn đề tiếng Anh được xem như phổ thông và tập trung đào tạo kỹ năng mềm, khắc phục tình trạng "học vẹt".
"Có thể nói chúng ta đang có một hệ thống chạy đua thành lập trường đại học, được xem như một tiêu chí xếp hạng tỉnh. Việc này khiến nhiều nơi vội vàng lắp ráp tiêu chí để biến cao đẳng thành trường đại học", Phó thủ tướng thường trực nói và cho biết chương trình phải giải quyết được thực trạng chạy đua thành lập trường đại học.
Chuẩn hóa trường đại học, nếu không đủ chuẩn sẽ tự sáp nhập, tự giải thể
Theo ông, Bộ Chính trị không đặt ra câu chuyện phải xây dựng 100 hay 200 trường đại học. Thay vào đó, lần này tập trung xây dựng lại các tiêu chí của trường đại học đạt chuẩn quốc tế. Các trường đại học nếu không đủ chuẩn sẽ tự sáp nhập, tự giải thể. Các tiêu chí sẽ quy định rõ về số lượng giáo sư, tiến sĩ và lĩnh vực đào tạo.
Nghị quyết cũng chủ trương không cho phép các trường đại học không chuyên đào tạo một số lĩnh vực. Ví dụ, chỉ có trường y mới được đào tạo bác sĩ. Hiện nay Việt Nam có hơn 90 khoa luật tại các trường không chuyên, tới đây không cho phép các trường không chuyên đào tạo cử nhân luật, chỉ cho phép dạy luật như một môn phối hợp.
Vấn đề chất lượng sau đại học cũng được chấn chỉnh, nhằm khắc phục tình trạng giáo sư kiêm nhiệm, ghi tên ở 9-10 trường nhưng cả năm không đến trường, không thực chất tham gia giảng dạy, dẫn đến việc "không thực chất" về con số. Những chủ trương này rất quyết liệt trong việc nâng cao chất lượng.
Theo ông Bình, dù đã có một số trường như Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia TP.HCM, Bách khoa đã đạt top 200, nhưng mục tiêu lần này là vươn tới top 100 và tăng số lượng trường đạt chuẩn. Điều quan trọng hơn nữa là vấn đề về chất lượng phải bảo đảm để sinh viên ra trường đáp ứng được nhu cầu thực tiễn.
Đặc biệt, nghị quyết đặc biệt hướng tới mục tiêu người được đào tạo sau khi ra trường có chất lượng như xã hội mong muốn, đạt tiêu chuẩn quốc tế. Đây là bước đi nhằm hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao, là một trong ba đột phá chiến lược đã được xác định. Hệ thống đại học đang được xem là điểm yếu nhất và cần phải tập trung khắc phục.
The resolution stipulates that non-specialized universities are not allowed to train in certain fields. In the near future, only medical schools will be allowed to train doctors, and only law schools will be allowed to train law graduates.
The Permanent Deputy Prime Minister pointed out the reason why the correct policy has not been implemented in real life - Photo: NGUYỄN HOÀNG
Permanent Deputy Prime Minister Nguyễn Hòa Bình emphasized this during a group discussion on the investment policy for the National Target Program on Healthcare, Population, and Development for the 2026-2035 period; and the investment policy for the National Target Program on Modernization and Improvement of Education and Training Quality for the 2026-2035 period.
Focusing resources for effective implementation
According to Mr. Bình, the reason why correct policies have not been implemented in practice is due to the inability to institutionalize them and the lack of allocated resources. Execution has not been decisive, and pressing issues and bottlenecks have not been addressed.
This time, immediately after the Politburo issued two important resolutions on healthcare and education, the Government was asked to simultaneously develop national target programs to report to the National Assembly. The aim is to allocate resources, focusing on major issues, key policies, and large-scale programs and projects.
There are also very important shifts in healthcare. Previously, we focused a lot on specialized treatment, treating incurable and difficult diseases. This time, along with that, there will be a shift towards primarily disease prevention, care, and improving the health and physical condition of the people. This is closely associated with family medicine and community healthcare.
Regarding high-quality treatment, the resolution will emphasize Vietnam becoming a global attraction for certain types of illnesses, developing health tourism, elderly care, and medical treatment.
In education, the issues identified include being overly formal, low quality, and training that is not linked to practical needs. This has led to a very high proportion of highly educated people working in jobs outside their fields.
For education, one of the goals set is to have universities ranked among the top in the world. The resolution also raises the issue of English being regarded as common language and emphasizes training in soft skills, addressing the situation of rote learning.
"It can be said that we currently have a system that is racing to establish universities, which is seen as a provincial ranking criterion. This has led many places to hastily assemble criteria to turn colleges into universities," the standing Deputy Prime Minister said, adding that the program must address the reality of the race to establish universities.
Standardizing universities, those that do not meet the standards will merge or dissolve themselves.
According to him, the Politburo does not set a target to build 100 or 200 universities. Instead, this time the focus is on rebuilding the criteria for universities to meet international standards. Universities that do not meet these standards will merge or dissolve themselves. The criteria will clearly specify the number of professors, PhDs, and areas of training.
The resolution also advocates not allowing non-specialized universities to train in certain fields. For example, only medical universities can train doctors. Currently, Vietnam has over 90 law faculties at non-specialized universities, but soon, non-specialized universities will no longer be allowed to train law graduates; they can only teach law as a minor or in combination with other subjects.
The issue of postgraduate quality is also being rectified to address the situation of professors holding multiple positions, being listed at 9-10 schools but not attending any throughout the year, not genuinely participating in teaching, leading to 'insubstantial' figures. These measures are very decisive in improving quality.
According to Mr. Binh, although some universities such as Vietnam National University, Hanoi, Vietnam National University, Ho Chi Minh City, and Polytechnic University have reached the top 200, the current goal is to reach the top 100 and increase the number of schools meeting standards. Even more importantly, the issue of quality must be ensured so that graduates meet practical demands.
In particular, the resolution specifically aims for the goal that those trained will graduate with the quality desired by society, meeting international standards. This is a step toward developing high-quality human resources, one of the three strategic breakthroughs identified. The university system is considered the weakest point and needs focused improvement.
