Tắc nghẽn xe sầu riêng ở cửa khẩu, người trồng sầu khốn đốn
Tình trạng các xe sầu riêng tắc nghẽn tại cửa khẩu đã khiến người trồng sầu điêu đứng.
Ùn ứ xe sầu riêng ở cửa khẩu
Theo ghi nhận của PV, trước ngày 27.10, số lượng xe ùn ứ tại cửa khẩu đã có thời điểm lên tới hơn 700 chiếc, chủ yếu là xe chở sầu riêng.
Dù không còn xảy ra tình trạng ùn tắc trên Quốc lộ 1A, nhưng việc không thể thông quan khiến nhiều xe sầu riêng phải lưu kho bãi, thậm chí thuê thêm kho lạnh để bảo quản hàng hóa, đội chi phí lô hàng lên cao.
Trò chuyện với PV, ông Vũ Quang Khánh - Phó Ban Quản lý kinh tế cửa khẩu (QLKTCK) Đồng Đăng - Lạng Sơn cho hay, nguyên nhân chủ yếu là do nhiều phòng xét nghiệm phục vụ công tác kiểm nghiệm chất lượng nông sản xuất khẩu đồng loạt tạm dừng hoạt động để bảo trì, gây ra khó khăn trong việc kiểm tra các chỉ tiêu chất Cadmium và vàng O.
Do chiếm cơ cấu lớn nhất trong hàng hoá nông sản xuất khẩu nên sầu riêng tác động mạnh đến tình hình xuất, nhập khẩu. Ảnh: Khánh Linh
Trước tình trạng ùn tắc, ông Khánh cho hay, sự cố này đã khiến công tác thông quan hàng hóa bị trì hoãn, nhất là trong bối cảnh những tháng cuối năm là mùa cao điểm xuất khẩu nông sản.
"Hệ thống phòng xét nghiệm phục vụ xuất khẩu nông sản hiện nay đang được quản lý chung bởi Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
Tuy nhiên, các đơn vị này hoạt động như các doanh nghiệp độc lập tại từng địa phương, khiến khi nhiều phòng xét nghiệm tạm dừng hoạt động, công suất kiểm nghiệm toàn quốc giảm mạnh", ông Khánh nói.
Một lô sầu riêng chỉ có thể bảo quản tươi trong vòng tối đa trên 2 tuần. Ảnh: Khánh Linh
Theo thống kê, mặc dù có các phòng xét nghiệm đầu mối tại một số địa phương tại Hà Nội và các tỉnh khu vực Tây Nguyên, nhưng số lượng phòng xét nghiệm được Trung Quốc công nhận còn rất ít, chỉ khoảng hơn 10 đơn vị trên toàn quốc.
"Hiện nay, các xe sầu riêng bị tắc nghẽn được điều tiết vào các bãi trung chuyển hàng hóa như bến xe Tân Thanh, bến xe Xuân Cương, Công viên Logistics Viettel.
Các bãi trung chuyển hàng hóa vẫn đủ khả năng tiếp nhận tạm thời, nhưng nếu tình trạng này kéo dài, đặc biệt là trong mùa cao điểm xuất khẩu cuối năm, thiệt hại cho các doanh nghiệp sẽ rất lớn”, cán bộ Ban quản lý cửa khẩu cho biết.
Nông dân, đơn vị xuất nhập khẩu khóc ròng
Cũng theo đại diện một đơn vị xuất nhập khẩu nông sản, bình quân một lô sầu riêng có thể bảo quản tươi ở container đông lạnh trong vòng 2 tuần. Một số xe có hệ thống làm lạnh tốt hơn có thể kéo dài thêm vài ngày, tuy nhiên không đáng kể.
Trong trường hợp ách tắc, một xe container nếu nổ máy liên tục để bảo quản sầu riêng sẽ tốn khoảng 50 lít dầu, tương đương với gần 1 triệu đồng/ngày, tính theo giá dầu hiện nay.
"Chưa kể thời gian vận chuyển đến cửa khẩu sẽ mất khoảng 3-7 ngày phụ thuộc thời tiết và tình hình giao thông. Phía Trung Quốc có thể từ chối nhận hàng vì giao trễ hẹn. Nói chung, đối với sầu riêng như đánh canh bạc", đại diện doanh nghiệp này chia sẻ.
Dù các xe sầu riêng đã được điều tiết vào bến bãi, song nếu còn xảy ra tình trạng tắc nghẽn, doanh nghiệp lo ngại sẽ tổn thất rất lớn. Ảnh: Khánh Linh
Ông Lê Anh Trung, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng tỉnh Đắk Lắk xác nhận, một số phòng xét nghiệm được chỉ định kiểm nghiệm dư lượng hóa chất (Cd, vàng O...) cho sản phẩm sầu riêng xuất khẩu đã hoạt động trở lại.
Hiện, tỉnh Đắk Lắk đang vào cuối vụ thu hoạch sầu riêng. Dự kiến còn khoảng 40.000-50.000 tấn sầu riêng chưa thu hoạch tại các khu vực Krông Năng, Krông Búk, Ea Hleo…
Bà N.H. (xã Dliê Ya, tỉnh Đắk Lắk) cho biết: "Những ngày qua mưa lớn liên tục, sầu riêng chín rụng trong khi thương lái vẫn còn do dự, chưa đến cắt, thu mua nông sản. Ngày 27.8, gia đình tôi phải cho thương lái vào thu hoạch hơn 5 tạ sầu riêng với giá rẻ, thấp hơn thị trường để tránh lỗ".
Trước đó, từ ngày 11.10.2025, các phòng xét nghiệm được chỉ định phục vụ kiểm nghiệm dư lượng hóa chất (cadimi, vàng O...) cho sản phẩm sầu riêng xuất khẩu đã đồng loạt tạm ngừng hoạt động để bảo trì, nâng cấp hệ thống.
Việc tắc nghẽn xảy ra đúng vào giai đoạn tỉnh đang trong cao điểm thu hoạch sầu riêng khiến nông dân điêu đứng. Ảnh: Bảo Trung
Việc này xảy ra đúng vào giai đoạn tỉnh đang trong cao điểm thu hoạch sầu riêng, dự kiến còn kéo dài từ 20 đến 30 ngày nữa mới kết thúc vụ.
Việc các phòng xét nghiệm tạm dừng hoạt động đã gây ra chuỗi hậu quả nghiêm trọng.
Cụ thể, doanh nghiệp không thể hoàn tất thủ tục kiểm nghiệm, cấp chứng nhận cho các lô hàng xuất khẩu theo quy định đã khiến gần 2.000 container sầu riêng bị ùn ứ tại các địa điểm.
Do ách tắc đầu ra, các doanh nghiệp buộc phải tạm ngưng thu mua, khiến giá sầu riêng trên thị trường giảm mạnh.
Nhiều hộ nông dân không dám cắt vườn, dẫn đến nguy cơ hàng nghìn tấn sầu riêng chín rụng, hư hỏng ngay tại vườn.
