Từ 'cá mập' công nghệ đến bê bối lừa đảo của Shark Bình
Từng được ví là "cá mập" công nghệ rót vốn vào hàng chục startup, Shark Bình bị bắt với cáo buộc chiếm đoạt ví của hơn 30.000 khách hàng, khoảng 117 tỷ đồng, trong dự án tiền số AntEx.
Ông Bình, Chủ tịch HĐQT tập đoàn NextTech, bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Hà Nội khởi tố, tạm giam để điều tra hai tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng. "Shark Bình có rất nhiều vi phạm nên chắc chắn không dừng lại ở hai tội", đại diện cơ quan điều tra nói hôm qua.
Khởi nguồn sai phạm
Tháng 9/2021, trong làn sóng bùng nổ của tiền số trên thế giới, Shark Bình và cộng sự cho ra mắt dự án tiền số AntEx với tham vọng trở thành "hệ sinh thái blockchain toàn diện đầu tiên do người Việt Nam phát triển". Dự án được quảng cáo rầm rộ là hệ sinh thái tài chính phi tập trung toàn diện và phát hành stablecoin VNDT neo theo VND.
Theo thông tin công bố, quỹ đầu tư Next100 Blockchain thuộc Tập đoàn NextTech của Shark Bình đã rót 2,5 triệu USD vào AntEx. Ông Bình xuất hiện với vai trò cố vấn chiến lược của dự án, thường xuyên chia sẻ tầm nhìn "đưa công nghệ Việt ra thế giới", khơi dậy niềm tự hào "make in Việt Nam".
Sự xuất hiện của một tên tuổi lớn trong giới đầu tư như Shark Bình khiến dự án nhanh chóng thu hút sự chú ý. Nhiều nhà đầu tư tin rằng đây là bước ngoặt giúp Việt Nam có "đồng coin quốc dân".
Shark Bình trước khi bị bắt. Ảnh: FBNV
Song chỉ vài tháng sau khi ra mắt, giá token AntEx bắt đầu lao dốc không phanh, từ mức đỉnh gần 0,05 USD/coin, token mất tới 99% giá trị. Đến tháng 3/2023, đội ngũ sáng lập tuyên bố đổi tên AntEx thành Rabbit (RAB), với lý do "cải tổ và mở rộng hệ sinh thái".
Những người nắm giữ token AntEx sẽ chuyển sang RAB theo tỷ lệ 1.000 token cũ lấy 1 token mới. Nhưng nhà đầu tư lại một lần nữa rơi vào thất vọng khi RAB tiếp tục giảm sâu tới hơn 95% giá trị. Hàng nghìn người bị thiệt hại nặng nề.
Một nhà đầu tư ở TP HCM cho hay xuống tiền vào dự án AntEx do "ngây thơ" tin vào các bài viết trên mạng xã hội của Shark Bình vào tháng 11/2021. Thấy đây là dự án lớn, có Tập đoàn NextTech của Shark Bình đứng sau, ông quyết theo đến cùng. Token càng giảm ông càng mua thêm với hy vọng sớm "về bờ".
Ông sau đó còn giao dịch hơn một tỷ đồng qua cổng Nganluong.vn để chuyển thành tiền số ở ví VNDT. Ông cũng mua đồng AntEX qua các nguồn khác nên tổng thiệt hại tính đến vài tỷ đồng khi giá trị token AntEX/RAB về gần bằng 0.
Lùm xùm trước thềm vướng lao lý
Hơn một tháng trước, một số tố cáo ẩn danh bắt đầu xuất hiện, song được đồn đoán là từ cựu thành viên của nhóm phát triển AntEx. Người này tố Shark Bình "trực tiếp chỉ đạo rút thanh khoản khiến dự án bị sập khiến nhà đầu tư mất tiền". Người hưởng lợi chính là ông Bình.
Tranh cãi được đẩy lên đỉnh điểm khi hôm 24/9, Shark Bình khi livestream trên mạng xã hội đã chủ động nhắc lại dự án AntEx. Lúc này có hai luồng quan điểm. Một bên cho rằng ông Bình đang cố thanh minh nhằm "thoát tội" khi liên tiếp bị bóc phốt. Luồng còn lại tin rằng Shark Bình bị lợi dụng danh tiếng nên vạch mặt chính các cộng sự cũ.
Ông Bình còn làm dậy sóng khi nói: "Nhiều startup hiện nay phát hành coin chỉ để huy động vốn sớm. Họ tung coin, gom vài triệu USD rồi bắt đầu hư. Phần lớn không triển khai tiếp hoặc thất bại. 99% coin rơi vào cảnh này khiến nhà đầu tư mất tiền, còn chủ dự án lại ôm tiền hưởng lợi hợp pháp".
Shark Bình giải thích muốn chia sẻ trải nghiệm thật từ chính bản thân để cộng đồng cảnh giác, tránh lặp lại sai lầm khiến ông "mất tiền và danh tiếng". Ông Bình khẳng định là nạn nhân và bị mất trắng 2,5 triệu USD.
Ngay sau đó, ông Bình bị phản bác nhiều hơn. Nhiều tài khoản cáo buộc ông là người chỉ đạo việc xả token ngay sau khi AntEx được niêm yết trên sàn OKEX. Người viết tuyên bố có bằng chứng và yêu cầu Shark Bình công khai minh bạch tài chính.
Trước áp lực, ông Bình viết trên Facebook cá nhân giải thích mục đích phát ngôn là "lôi những kẻ phản bội núp trong bóng tối, vấy bẩn thanh danh ông mấy năm qua ra ánh sáng". Ông cũng thách những người tố cáo ẩn danh công khai đối chất với mình trong một buổi livestream để làm rõ mọi việc.
Công an: Shark Bình và cộng sự rút tiền của nhà đầu tư
Khi những tranh cãi chưa có hồi kết, Công an Hà Nội tiếp nhận đơn đầu tiên trình báo về việc mất khoản đầu tư 2.000 USD vào dự án AntEx. Tối 6/10, công an bắt đầu khám xét trụ sở của Công ty NextTech của ông Bình ở tòa nhà số 18 phố Tam Trinh, phường Vĩnh Tuy.
Ngoài công bố hai tội danh bị khởi tố với ông Bình, hôm qua, Công an Hà Nội cho rằng cổng thanh toán Ngân Lượng trong hệ sinh thái NextTech cũng "rất được chú ý" nên sẽ làm rõ hoạt động chuyển tiền tại đây. Shark Bình có rất nhiều vi phạm nên "chắc chắn không dừng lại ở hai tội".
Liên quan vụ án, 9 người cũng bị khởi tố với hai cáo buộc giống ông Bình là Đào Minh Phú (nguyên Tổng Giám đốc điều hành Tập đoàn NextTech), Nguyễn Hữu Tuất (Tổng giám đốc NextPay), Mai Thanh Hà, Nguyễn Trung Hiếu, Lê Văn Lương, Đoàn Văn Tuấn, Nguyễn Thị Thanh Hương (Giám đốc tài chính Tập đoàn NextTech), Trần Thị Thanh Vân và Nguyễn Hoàng Thìn.
Trong những bị can này, ông Đào Minh Phú có tên trong danh sách cổ đông sáng lập NextTech vào cuối năm 2020, sau khi vợ cũ Shark Bình rút vốn khỏi tập đoàn này. Ông Phú từng được giới thiệu là Tổng giám đốc rồi sau đó là cố vấn cấp cao. Ngoài kinh doanh, ông Phú nổi tiếng khi là tay chơi poker chuyên nghiệp, giật nhiều giải lớn.
Bị can Nguyễn Hữu Tuất, Tổng giám đốc NextPay, gắn bó với Shark Bình từ thời kỳ đầu khi là một trong 3 người sáng lập PeaceSoft - tiền thân của tập đoàn NextTech. Tuất được nhiều người biết đến khi sáng lập và điều hành FastGo, ứng dụng gọi xe "make in Vietnam".
Tuất còn có vai trò dẫn dắt trong lĩnh vực thanh toán không tiền mặt, cung cấp các giải pháp thanh toán điện tử, hệ thống máy POS, phần mềm quản lý bán hàng và thiết bị thông minh TingBox. Công ty NextPay hiện có khoảng 1.000 nhân viên tại tất cả tỉnh thành trên cả nước, vận hành mạng lưới hơn 80.000 điểm chấp nhận thanh toán.
Shark Bình và Nguyễn Hữu Tuất khi bị bắt. Ảnh: Linh Đan
Ngược lại với những gì ông Bình giải thích trước khi bị bắt, cơ quan điều tra cáo buộc, ông Bình và một số cộng sự đã góp 7 tỷ đồng để xây dựng, phát triển dự án tiền số AntEx. Mục đích của nhóm này là bán đồng AntEx và kêu gọi nhà đầu tư mua để huy động vốn xây dựng dự án đồng tiền số VNDT và phần mềm ví điện tử VNDT trong tương lai.
Nhưng thực tế, nhóm này chưa hoàn thiện xây dựng dự án đồng tiền số VNDT đã dự kiến bán tổng 100 tỷ đồng Antex - gọi tắt là 100 tỷ token, ra thị trường. Riêng tháng 8/2021 đến 11/2021, họ phát hành và bán 33,2 tỷ cho khoảng 30.000 nhà đầu tư trên các sàn giao dịch.
Qua đó, nhóm thu về ví điện tử trên sàn giao dịch là 4,5 triệu USDT (USDT là đồng tiền số, được quy đổi tương đương với 4,5 triệu USD, bằng khoảng 117 tỷ đồng).
Dù dự án triển khai không đúng như lộ trình đề ra nhưng ông Bình và các cổ đông NextTech thống nhất rút tiền từ ví tổng của dự án. Tiền sau đó được chuyển vào ví điện tử của một số cá nhân trong dự án rồi bán quy đổi ra tiền VNĐ để chia nhau. Tiền còn được chuyển vào các công ty trong hệ sinh thái của NextTech để sử dụng không đúng mục đích với số tiền của các nhà đầu tư, công an cáo buộc.
Công an xác định Shark Bình và cộng sự sáng lập đã rút tiền từ 30.000 ví của các nhà đầu tư, chiếm đoạt với số tiền đặc biệt lớn - khoảng 117 tỷ đồng.
Các bị can trong vụ án. Ảnh: Linh Đan
Ông Bình năm nay 44 tuổi, được nhiều người biết đến qua biệt danh Shark Bình khi tham gia chương trình "Thương vụ bạc tỷ" (Shark Tank Vietnam). Ông được ví là "cá mập" công nghệ và từng rót vốn vào hàng chục startup hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực thương mại điện tử, công nghệ tài chính và truyền thông.
Không chỉ trong công việc, đời tư của Shark Bình cũng được nhiều người chú ý từ khi ông có cuộc hôn nhân thứ hai với một diễn viên.
Tập đoàn NextTech phát triển theo bốn mảng kinh doanh chính là công nghệ tài chính (Ngân Lượng, mPOS, VIMO); thương mại điện tử và logistics (Boxme, NextSmartShip); dịch vụ và nền tảng O2O, nổi bật là FastGo, ứng dụng gọi xe cạnh tranh thời điểm Grab bùng nổ; startup, một quỹ đầu tư nội địa hỗ trợ các doanh nghiệp công nghệ non trẻ.
Đến 2020, NextTech mở rộng sang 7 quốc gia, sở hữu hơn 20 công ty thành viên và được ví như "Alibaba thu nhỏ của Việt Nam", là một trong những tập đoàn công nghệ tư nhân quy mô lớn nhất khu vực Đông Nam Á.
