Vì sao kiêng đi đêm trong tháng cô hồn?
Dân gian lưu truyền khá nhiều tục kiêng trong tháng 7 âm lịch, còn gọi là tháng cô hồn, trong đó có tục kiêng ra ngoài vào ban đêm, vì sao lại có kiêng kỵ này?
Tháng 7 Âm lịch thường được gọi là tháng cô hồn. Đây là thời điểm gắn liền với nhiều phong tục, tập quán và quan niệm kiêng kỵ. Một trong những điều thường được nhắc đến nhiều nhất là việc hạn chế đi ra ngoài vào ban đêm. T
Vì sao kiêng đi đêm trong tháng cô hồn?
Người xưa quan niệm rằng tháng 7 Âm lịch là lúc Quỷ môn quan - ranh giới giữa âm phủ và dương gian - mở ra, các vong linh được trở về thế giới của người sống. Ban đêm được cho là thời điểm âm khí mạnh, đặc biệt trong tháng 7 Âm lịch, âm khí càng mạnh do sự hiện diện của người âm, ma quỷ. Do đó, việc ra đường vào ban đêm trong tháng cô hồn bị xem là dễ mang lại rủi ro, nhất là với những ai được cho là “nhẹ vía”, trẻ em, người ốm.
Quan niệm kiêng đi đêm trong tháng cô hồn không chỉ dựa trên niềm tin dân gian hay yếu tố tín ngưỡng. Thực tế, buổi tối vốn là thời khắc dễ phát sinh bất trắc ở nơi vắng vẻ. Quan niệm kiêng đi đêm không chỉ nhằm tránh sự quấy nhiễu từ thế giới tâm linh mà còn phản ánh nỗi sợ hãi tự nhiên trước bóng tối, khi con người trở nên yếu thế trước những nguy hiểm tiềm ẩn.
Các chuyên gia tâm lý cho rằng, niềm tin về ma quỷ và những điều kiêng kỵ trong tháng 7 có tác động mạnh đến hành vi và cảm nhận của con người. Khi ai cũng nhắc đến âm khí và vong linh, người ra đường vào buổi tối dễ bị ám ảnh, căng thẳng, thậm chí xuất hiện ảo giác. Trạng thái bất an này có thể khiến họ dễ vấp ngã, mất tập trung khi điều khiển xe hoặc phản ứng chậm trước tình huống bất ngờ. Vì vậy, việc kiêng kỵ phần nào cũng giúp con người cảm thấy an yên hơn về mặt tinh thần.
Quan niệm kiêng đi đêm trong tháng cô hồn không chỉ dựa trên niềm tin dân gian Ngoài yếu tố tín ngưỡng, việc hạn chế ra ngoài ban đêm cũng có một số lợi ích:
- Giảm tai nạn giao thông: Ban đêm là thời điểm tầm nhìn hạn chế, người điều khiển phương tiện dễ mệt mỏi hoặc mất tỉnh táo, dẫn đến nguy cơ cao xảy ra va chạm.
- Phòng tránh rủi ro xã hội: Bóng tối tạo điều kiện thuận lợi cho trộm cắp, cướp giật hoặc va chạm không mong muốn.
- Bảo vệ sức khỏe: Trẻ em, người già, hoặc người có sức đề kháng yếu nếu ra ngoài ban đêm dễ mắc bệnh về hô hấp hoặc cảm lạnh do sương gió, thời tiết ẩm thấp.
Dân gian kiêng đi đêm trong tháng cô hồn. (Ảnh minh họa: Shutterstock)
Không chỉ ở Việt Nam, quan niệm này còn phổ biến trong nhiều nền văn hóa Á Đông. Ở Trung Quốc, người dân tránh đi chơi đêm, chụp ảnh hoặc hát hò vào tháng 7 Âm lịch vì sợ “vong linh đi theo”. Tại Singapore và Malaysia, tuy các buổi cúng tế có được tổ chức ngoài trời vào buổi tối, nhưng nhiều người vẫn hạn chế đi lại khuya để “nhường đường” cho linh hồn.
Với người trẻ hiện đại, những kiêng kỵ này có thể chỉ mang tính tham khảo. Tuy nhiên, xét ở góc độ văn hóa – xã hội, việc “có kiêng có lành” vẫn còn giá trị nhất định. Tuân thủ một số kiêng kỵ khiến nhiều người cảm thấy an tâm hơn, đặc biệt là người già hoặc trẻ nhỏ.
Những kiêng kỵ khác trong tháng cô hồn
Bên cạnh việc kiêng đi đêm, dân gian còn lưu truyền nhiều tập tục khác:
- Kiêng cắt tóc: Người xưa tin rằng cắt tóc dễ đem lại xui xẻo, nhưng thực chất chỉ là tập tục truyền miệng.
- Không phơi quần áo qua đêm: Lý do tâm linh cho rằng dễ vướng khí âm, còn lợi ích thực tế của tục kiêng này là tránh cho quần áo bị ẩm mốc, hại sức khỏe.
- Tránh đứng ở hẻm tối hoặc sát tường: Tín ngưỡng gắn nơi tối tăm với tà khí, còn thực tế đây là chỗ nguy hiểm, dễ bị kẻ xấu lợi dụng.
- Không đi chuyến xe cuối cùng trong đêm: Xuất phát từ niềm tin xe muộn dễ gặp chuyện chẳng lành, đồng thời nhắc nhở tránh đi lại khuya muộn.
- Không đặt tay lên vai người khác: Niềm tin dân gian cho rằng dễ làm “tắt lửa hộ thân”.
- Kiêng cạo lông chân: Có quan niệm lông chân trấn áp tà khí.
Những kiêng kỵ trong tháng cô hồn kể trên xuất phát từ quan niệm dân gian, con người thời hiện đại biết rõ nó không có cơ sở khoa học; tuy nhiên nó cũng nhắc nhở mỗi người về sự cẩn trọng, an toàn.
